Omgeving van de Nicolaaskerk

De pastorie (gezien vanaf de Tramstrjitte)
Omgeving van de Nicolaaskerk
Pastorie
De pastorie ligt in een parkachtige tuin. Het gepleisterde gebouw kreeg zijn tegenwoordige gedaante na diverse verbouwingen. Nog aanwezig is de oorspronkelijke middeleeuwse kern, waardoor het de enige voorreformatorische pastorie is in Friesland die nog altijd als zodanig in gebruik is. Het oostelijke deel dateert uit het begin van de zestiende eeuw en ontstond mogelijk in dezelfde periode als die van de bouw van de tegenwoordige kerk. In de tuin bloeien in het vroege voorjaar in groten getale stinzenplanten, zoals de winterakoniet, het sneeuwklokje en de voorjaarshelmbloem.
 
Vicarishuis
Het vicarishuis werd reeds in 1511 vermeld. Het bevat onderdelen die uit het begin van de zestiende eeuw dateren. De gevel bestaat voor een deel uit hergebruikte bakstenen, die mogelijk zijn vrijgekomen bij de vernieuwing van de kerk in de periode 1508 – 1526. Het vicarishuis deed na de reformatie eerst dienst als school en schoolmeesterswoning. Na 1863 werd het aan de voorkant kosterswoning en aan de achterkant werden twee woninkjes ingericht. Van 1927 tot 1975 werd het pand in tweeën bewoond. In 1976 werd het door de kerkvoogdij verkocht aan een particulier.     
 
Pastorieboerderij
De pastorieboerderij is sinds 1891 een zogenaamde ‘stjelp’. Al voor 1511 stond op deze plaats een pastorieboerderij. De landerijen die erbij hoorden zorgden voor het inkomen van de pastoor. Na de reformatie verpachtten de predikanten de pastorieplaats. De kerkvoogdij verkocht de pastorieboerderij in 1973 aan een particulier.
 
Kunstwerk met ossen
Bij de zuidelijke toegangsbrug naar de kerk is in 1994 een monumentaal kunstwerk opgesteld van de beeldhouwer Anne Woudwijk. Het bestaat uit twee hardstenen delen, die als het ware een poort vormen bij een pad, doordat ze verspringend tegenover elkaar zijn geplaatst. Op de gladde vlakken aan weerszijden van het (levens)pad staan afbeeldingen in reliëf van het voor- en achterlichaam van een os, die verwijzen naar de dertiende-eeuwse kerkbouwsage.
 
Literatuur: Sytse ten Hoeve, De Nicolaaskerk van Nijland, Gorredijk 2014.
terug